Χειρουργική του πνεύμονα

            Οι χειρουργικές επεμβάσεις στον πνεύμονα περιλαμβάνουν κυρίως την αφαίρεση ενός μέρους αυτού. Σπανιότερα αφαιρούνται κύστεις του πνεύμονα χωρίς να αφαιρείται ταυτόχρονα πνευμονικός ιστός. Οι συχνότερες χειρουργικές επεμβάσεις πραγματοποιούνται για νεοπλάσματα, όπως είναι ο καρκίνος του πνεύμονα. Συνήθως αφαιρείται ένας πνευμονικός λοβός (λοβεκτομή), ενώ επίσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί να αφαιρεθούν δύο λοβοί (διλοβεκτομή), ένα τμήμα ενός λοβού (τμηματεκτομή), ή λιγότερο συχνά ολόκληρος ο πνεύμονας (πνευμονεκτομή). Η απλούστερη εκτομή πνεύμονα είναι η σφηνοειδής εκτομή, η οποία δε θα πρέπει να προτιμάται οποτεδήποτε δυνατό στις περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα, καθώς δεν είναι ανατομικό χειρουργείο, δηλαδή δεν αφαιρούνται τα λεμφαγγειακά δίκτυα που παροχετεύουν τον όγκο. Η απόφαση για την έκταση της εκτομής εξαρτάται από το μέγεθος και τον τύπο της βλάβης, τη θέση της στον πνεύμονα και τις αναπνευστικές εφεδρείες του ασθενούς. Επίσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και σε συνδυασμό με την εκτομή του πνεύμονα, πραγματοπούνται ειδικές βρογχοπλαστικές ή αγγειοπλαστικές τεχνικές, ή μπορεί να χρειασθεί να αφαιρεθεί μέρος γειτονικών δομών, όπως είναι το θωρακικό τοίχωμα ή το διάφραγμα. Εκτός από τις ογκολογικές παθήσεις, οι εκτομές πνεύμονα πραγματοποιούνται και για λοιμώδη, φλεγμονώδη ή δομικά νοσήματα του πνεύμονα.

            Οι εκτομές πνεύμονα μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε με την κλασσική θωρακοτομή (ανοικτό χειρουργείο), είτε, πλέον, με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (θωρακοσκοπικά ή ρομποτικά). Αυτό εξαρτάται από την εμπειρία του θωρακοχειρουργού και σε σημαντικό βαθμό από τη θέση και την έκταση της βλάβης. Ανεξαρτήτως προσέγγισης, εφόσον τηρούνται συγκεκριμένες αρχές κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, η ογκολογική αποτελεσματικότητα των τεχνικών αυτών είναι η ίδια. Η σημαντικότερη από τις αρχές αυτές, όταν πραγματοποιούνται ογκολογικές χειρουργικές επεμβάσεις, είναι η αφαίρεση συγκεκριμένων ομάδων λεμφαδένων, δηλαδή η συστηματική δειγματοληψία, ή η αφαίρεση όλων των λεμφαδένων που ανευρίσκονται στο χειρουργικό πεδίο (λεμφαδενικός καθαρισμός). Αυτό εξασφαλίζει ότι πιθανές μεταστάσεις στους λεμφαδένες αφενός θα αναγνωριστούν, αφετέρου θα εξαιρεθούν.

            Μετεγχειρητικά, οι ασθενείς έχουν μία ή δύο παροχετεύσεις, οι οποίες χρησιμεύουν για να απομακρύνουν το υγρό που παράγεται στη θέση του χειρουργείου και πιθανώς διαφυγές αέρα από τον πνεύμονα. Οι παροχετεύσεις αυτές αφαιρούνται πριν το εξιτήριο. Ο χώρος που παραμένει από την αφαίρεση ενός μέρους του πνεύμονα σταδιακά γεμίζει από την έκπτυξη του πνευμονικού ιστού που παραμένει, εκτός από τις περιπτώσεις που αφαιρείται ολόκληρος ο πνεύμονας στις οποίες ο χώρος γεμίζει φυσιολογικά με υγρό. Προκειμένου να εκπτυχθεί ο εναπομείνων πνεύμονας, είναι πολύ σημαντικό ο ασθενής να ξεκινήσει αμέσως μετά το χειρουργείο (από την πρώτη ημέρα) φυσικοθεραπεία του αναπνευστικού, η οποία θα συνεχιστεί για τις πρώτες εβδομάδες και μετά το εξιτήριο. Η δύσπνοια των πρώτων ημερών βελτιώνεται σταδιακά και σπάνια οι ασθενείς χρειάζονται οξυγόνο μετά το εξιτήριο. Η διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης και της νοσηλείας εξαρτάται από την έκταση της εκτομής και από την τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί, καθώς και από το εάν θα παρουσιασθούν μετεγχειρητικές επιπλοκές, μεταξύ των οποιών οι πιο συνηθισμένες είναι η διαφυγή αέρα, οι μετεγχειρητικές λοιμώξεις και οι αρρυθμίες, ενώ οι μεταγγίσεις αίματος είναι σπάνιες.