Σύνδρομο θωρακικής εξόδου

Το σύνδρομο της θωρακικής εξόδου αποτελεί πάθηση κατά την οποία συμπιέζονται τα αγγεία (υποκλείδια φλέβα ή αρτηρία) και τα νεύρα (βραχιόνιο πλέγμα) στο χώρο μεταξύ της κλείδας και της πρώτης πλευράς. Ο χώρος αυτός ανατομικά είναι στενός και η συμπίεση μπορεί να οφείλεται σε διαταραχή της πρώτης πλευράς, σε υπερτροφία των μυών της περιοχής (σκαληνοί μύες), σε παλαιότερο τραυματισμό ή σε συνδυασμό αυτών των παραγόντων. Τα συμπτώματα και η έντασή τους εξαρτώνται από το ποια δομή συμπιέζεται και από το βαθμό της συμπίεσης, η οποία συνήθως επιδεινώνεται με τις κινήσεις του άνω άκρου. Κατά το σύνδρομο θωρακικής εξόδου συνηθέστερα συμπιέζονται οι κατώτεροι κλάδοι του βραχιονίου πλέγματος (νευρογενές σύνδρομο θωρακικής εξόδοου) και τα συχνότερα συμπτώματα είναι ο πόνος και η παραισθησία (μούδιασμα) στην έσω επιφάνεια του χεριού συνήθως μετά από έντονη φυσική δραστηριότητα ή παρατεταμένη ανύψωση του χεριού. Λιγότερο συχνά συμπιέζεται η υποκλείδιος αρτηρία (αρτηριακό σύνδρομο θωρακικής εξόδου) με συμπτώματα όπως ο διάχυτος πόνος, η κόπωση και η ψυχρότητα του χεριού ή η υποκλείδιος φλέβα (φλεβικό σύνδρομο θωρακικής εξόδου) που εκδηλώνεται με θρόμβωσή της, διάταση των φλεβών του άνω άκρου και τοπικό οίδημα.

Η διάγνωση του νευρογενούς συνδρόμου τίθεται με συγκεκριμένες κινήσεις του χεριού και του τραχήλου που σκοπό έχουν να προκαλέσουν τα παραπάνω συμπτώματα. Χρειάζεται προσοχή καθώς αρκετά από τα συμπτώματα του νευρογενούς συνδρόμου μπορεί να υπάρχουν και σε άλλες καταστάσεις με ή χωρίς την παρουσία του συνδρόμου θωρακικής εξόδου. Η χορήγηση τοπικού αναισθητικού στους σκαληνούς μύες του τραχήλου και η βελτίωση των συμπτωμάτων είναι επίσης διαγνωστική. Η διάγνωση του αρτηριακού και του φλεβικού συνδρόμου είναι ευκολότερη και γίνεται με απεικονιστικές εξετάσεις στις οποίες φαίνεται η συμπίεση της υποκλειδίου αρτηρίας ή φλέβας, αντίστοιχα. Οι απεικονιστικές εξετάσεις, συνήθως η μαγνητική τομογραφία τραχήλου, μπορούν επίσης να αναδείξουν ανατομικές ανωμαλίες όπως η (επιπρόσθετη) αυχενική πλευρά ή η υπερτροφία των σκαληνών μυών, που υπάρχουν ορισμένες φορές στους ασθενείς με σύνδρομο θωρακικής εξόδου και προκαλούν τη συμπίεση του βραχιονίου πλέγματος.

Για τους ασθενείς με νευρογενές σύνδρομο ειδικά σχεδιασμένες ασκήσεις φυσικοθεραπείας και τροποποίηση της θέσης του σώματος (κατά την εργασία ή τον ύπνο) μπορεί αρκετές φορές να βελτιώσουν σημαντικά ή και να εξαφανίσουν τα συμπτώματα. Στην περίπτωση που τα μέτρα αυτά αποτύχουν, η χειρουργική διόρθωση περιλαμβάνει την μερική εκτομή της πρώτης πλευράς και τη διατομή του σκαληνού μυός προκειμένου να αποσυμπιεσθούν οι νευρικοί κλάδοι του βραχιόνιου πλέγματος. Το φλεβικό σύνδρομο αντιμετωπίζεται αρχικά με θρομβόλυση και στη συνέχεια τις περισσότερες φορές με εκτομή της πρώτης πλευράς, ενώ για το αρτηριακό σύνδρομο η αντιμετώπιση είναι πάντα χειρουργική.