Άλλοι όγκοι του μεσοθωρακίου

Το μεσοθωράκιο, ο χώρος δηλαδή ανάμεσα στους δύο πνεύμονες, χωρίζεται στο πρόσθιο, το μέσο και το οπίσθιο μεσοθωράκιο. Στην ανατομική αυτή περιοχή αναπτύσσονται διάφοροι τύπων νεοπλασμάτων και η διαγνωστική τους προσέγγιση βασίζεται στη θέση τους, το μέγεθός τους, την ηλικία του ασθενούς και την παρουσία ή απουσία συμπτωμάτων. Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία θώρακος είναι οι κύριες απεικονιστικές εξετάσεις που πραγματοποιούνται και κατευθύνουν την περαιτέρω αντιμετώπιση. Στην περίπτωση που με βάση τα παραπάνω στοιχεία μία αλλοίωση θεωρηθεί ότι είναι πιθανό να είναι καλοήθης, η προεγχειρητική βιοψία δεν είναι απαραίτητη και η βλάβη μπορεί να εξαιρεθεί χειρουργικά, κατά προτίμηση με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές.

Οι συχνότεροι όγκοι του προσθίου μεσοθωρακίου, εκτός από το θύμωμα, είναι το λέμφωμα, οι όγκοι εκ των γεννητικών κυττάρων και η καταδυόμενη βρογχοκήλη. Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με νεοπλάσματα του μεσοθωρακίου δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ενώ όταν αυτά είναι παρόντα συνήθως είναι μη ειδικά (βήχας, δύσπνοια, ακαθόριστο θωρακικό βάρος) και σχετίζονται με τη θέση και κυρίως το μέγεθος του νεοπλάσματος και τη σχέση του με γειτονικές δομές του θώρακα, ενώ επίσης στις περιπτώσεις κακοήθων νεοπλασμάτων μπορεί να υπάρχουν και συστηματικά συμπτώματα όπως είναι ο πυρετός, η απώλεια βάρους και η κόπωση. Τα λεμφώματα παρουσιάζονται ως λεμφαδενικές διογκώσεις στον τράχηλο και το μεσοθωράκιο, για τη διάγνωσή τους απαιτείται η βιοψία με λήψη ικανοποιητικών ιστικών δειγμάτων και η θεραπεία τους βασίζεται στη χορήγηση χημειοθεραπείας με ή χωρίς ακτινοθεραπεία. Οι όγκοι εκ των γεννητικών κυττάρων διακρίνονται στα σεμινώματα τα οποία αντιμετωπίζονται με χημειοθεραπεία, στους μη σεμινωματώδεις όγκους του μεσοθωρακίου (χοριοκαρκίνωμα, εμβρυονικό καρκίνωμα) που αντιμετωπίζονται με χημειοθεραπεία και χειρουργική εκτομή και στα τερατώματα (ώριμα και ανώριμα) τα οποία αντιμετωπίζονται με χειρουργική εκτομή. Η βρογχοκήλη αποτελεί διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα, η οποία ξεκινάει από τον τράχηλο και επεκτείνεται εντός του θώρακα, ενώ σπανιότερα μπορεί να αποτελεί διόγκωση έκτοπου ενδοθωρακικού θυρεοειδικού ιστού χωρίς να υπάρχει σύνδεση με το θυρεοειδή αδένα. Η αντιμετώπιση της βρογχοκήλης περιλαμβάνει τη χειρουργική εκτομή προκειμένου να αρθεί η πίεση που ασκείται από τον όγκο στα ενδοθωρακικά όργανα. Άλλα λιγότερο συχνά νεοπλάσματα του προσθίου μεσοθωρακίου είναι το θυμικό καρκίνωμα, το θυμικό καρκινοειδές και οι θυμικές κύστεις, τα οποία επίσης αντιμετωπίζονται με χειρουργική εξαίρεση, που στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές.

Οι όγκοι του μέσου μεσοθωρακίου είναι κυρίως κυστικές αλλοιώσεις με συχνότερες τις εντερογενείς κύστες (κύστες διπλασιασμού του οισοφάγου), τις βρογχογενείς και τις περικαρδιακές κύστες. Σε πολλούς ασθενείς, οι βλάβες αυτές είναι ασυμπτωματικές, ενώ όταν προκαλούν συμπτώματα αυτά οφείλονται κυρίως στο μέγεθός τους και κατά συνέπεια στην πίεση των δομών με τις οποίες γειτνιάζουν. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι ο βήχας, η δύσπνοια και το θωρακικό άλγος. Η διάγνωσή τους μπορεί να είναι τυχαία ή καθοδηγούμενη από τα συμπτώματα που περιγράφει ο ασθενής και βασίζεται στις απεικονιστικές μεθόδους όπως είναι η αξονική και η μαγνητική τομογραφία θώρακος. Συχνά συνίσταται η χειρουργική τους εξαίρεση αφενός για να αρθούν τα πιεστικά φαινόμενα σε γειτονικές δομές, αφετέρου για να προληφθούν πιθανές επιπλοκές τους, όπως είναι η λοιμώξεις και η αιμορραγία. Οι ασυμπτωματικοί ασθενείς, στους οποίους οι κύστεις αυτές έχουν βρεθεί τυχαία, μπορούν να τεθούν υπό παρακολούθηση.

Η συντριπτική πλειοψηφία των όγκων του οπισθίου μεσοθωρακίου προέρχονται ιστολογικά από κύτταρα του νευρικού συστήματος. Οι περισσότεροι νευρογενείς αυτοί όγκοι στους ενήλικες είναι καλοήθεις και αρκετά συχνά δεν προκαλούν συμπτώματα και ανακαλύπτονται τυχαία. Στις περιπτώσεις που οι όγκοι αυτοί είναι μεγάλοι σε μέγεθος ή κακοήθεις είναι δυνατό να προκαλέσουν θωρακικό άλγος και νευρολογική συμπτωματολογία. Η αντιμετώπισή τους είναι η χειρουργική εξαίρεση, η οποία θα πρέπει να είναι πλήρης, δηλαδή επί υγιών ορίων, για να προληφθεί η τοπική υποτροπή, ενώ όταν αυτό δεν είναι τεχνικά δυνατό, ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο, μετεγχειρητικά εκτιμάται η καταλληλότητα χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.